Η Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και ειδικότερα το Διεπιστημονικό Εργαστήριο Παρευξείνιων και Μεσογειακών Μελετών – ΔΕΠΑΜΕΜ της Σχολής, με τη συνδρομή του Ευρωπαϊκού Ομίλου Εδαφικής Συνεργασίας ΕΛΙΚΑΣ και τη στήριξη του Υπουργείου Εσωτερικών – Τομέας Μακεδονίας Θράκης, διοργανώνει εσπερίδα με τίτλο «Via Carpatia: καθ’ οδόν στο μέλλον» την Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου 2019 στο Αμφιθέατρο 1, ΚΕΔΕΑ ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη.

 

Η ιδέα της κάθετης σύνδεσης της Βαλτικής με τη Μεσόγειο ξεκίνησε από μια πρώτη συμφωνία της Λιθουανίας, της Πολωνίας, της Σλοβακίας και της Ουγγαρίας το 2006. Ο διακρατικός συντονισμός της λεγόμενης «Διακήρυξης του Lancut» ολοκληρώθηκε το 2010 με την υπογραφή της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας και της Ελλάδας.

Η Via Carpatia αποτελεί ουσιαστικά την άμεση οδική σύνδεση της Κλαϊπέντα (λιμάνι της Λιθουανίας) με τη Θεσσαλονίκη, μέσα από τις προαναφερθείσες χώρες της ανατολικής Ευρώπης και των ανατολικών Βαλκανίων. Δεδομένης της προοπτικής ένταξης αυτού του σχεδίου στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών (Trans-European Transport Network, TEN-T), ο εν λόγω κάθετος άξονας συνολοκληρώνει τις υφιστάμενες οριζόντιες χαράξεις, δημιουργώντας έναν ενιαίο χώρο από την Κωνσταντινούπολη ως το Κίεβο και το Γκντανσκ ως και τα Δυτικά Βαλκάνια. Το ιδιαίτερο βεβαίως είναι πως αυτό το συνολικό έργο μεταφορικών υποδομών πατάει πάνω στην από αιώνες προϋπάρχουσα εμπορική, πολιτιστική και πολιτική διασύνδεση της ευρύτερης περιοχής.

Η σημασία του συγκεκριμένου έργου είναι μεγαλύτερη για τη χώρα που έχει μάλλον τη μικρότερη συνεισφορά (ως απόσταση) στον κεντρικό κάθετο άξονα, την Ελλάδα! Ενώ αναλογούν μόνο 110 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη ως τον Προμαχώνα, τα οποία μάλιστα έχουν ολοκληρωθεί σε σημαντικό (όχι όμως σε απόλυτο) βαθμό, τα οφέλη είναι τέτοια που θα αλλάξουν ριζικά τον ρόλο της Μακεδονίας και του λιμανιού-πρωτεύουσάς της.

Ουσιαστικά, η ολοκλήρωση του έργου της Via Carpatia ανασυστήνει μια από τις βασικές ενδοχώρες του Ελληνισμού. Επαναφέρει στο σύγχρονο προσκήνιο τις ιστορικές δυνατότητες της Ελλάδας και της Θεσσαλονίκης ειδικότερα, ανοίγοντας μια δεύτερη δίοδο εμπορικής και οικονομικής ανάπτυξης, πολιτισμικής, εκπαιδευτικής και ερευνητικής επικοινωνίας και συνεργασίας.

Η εσπερίδα «Via Carpatia: καθ’ οδόν στο μέλλον» αποσκοπεί να ανακινήσει το ενδιαφέρον της ελληνικής κοινωνίας, των Ελλήνων παραγωγών και της πολιτικής ηγεσίας της χώρας για αυτό το δομικής σημασίας έργο. Λαμβάνοντας χώρα στη Θεσσαλονίκη, τη νότια αφετηρία της, θέλει να παρακινήσει όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, τους εμπλεκομένους φορείς, τους κοινωνικούς εταίρους και εν τέλει τους πολίτες, καθώς αυτό δεν θα συμβάλει απλώς στην επαναδραστηριοποίηση μιας εκ των εμπλεκομένων χωρών, αλλά, πολύ περισσότερο θα βοηθήσει στο να αναδειχθούν απαιτούμενες ενέργειες, όπως και νέες πτυχές του έργου:

(1)    ο σχεδιασμός συντονισμένης και διαρκούς πολιτικής πίεσης προς τις Βρυξέλλες,

(2)    η προώθηση απαραίτητων επεκτάσεων του σχεδίου, όπως για παράδειγμα η ανάπτυξη της ανάλογης σιδηροδρομικής σύνδεσης και οι όποιες απαιτούμενες βελτιώσεις της πλωτής, ποτάμιας μεταφοράς,

(3)    η ενσωμάτωση χαρακτηριστικών σε όλα τα παραπάνω που να διευκολύνουν την εφαρμογή τεχνολογιών στις μεταφορές με το μικρότερο δυνατό αποτύπωμα στο πλούσιο φυσικό περιβάλλον της περιοχής και τέλος

η διεύρυνση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης του όλου σχεδίου από μη ευρωπαϊκές πηγές.